Koszyk

Malarstwo - obrazy wielkich mistrzów malarstwa

Obraz „Śpiąca Wenus” Giorgione czyli boska geometria

Obraz „Śpiąca Wenus” Giorgione to słynny obraz sławnego malarza włoskiego z okresu Renesansu. Nawiązanie do mitologii greckiej i estetyki antycznej pozwalało artystom wprowadzić na swoje obrazy piękne, nagie ludzkie ciała, co przy przedstawianiu religijnych tematów chrześcijańskich stanowiło raczej tabu – z wyjątkiem Ewy i Adama w Raju, których namalował na przykład inny słynny włoski malarz z tego okresu, Michał Anioł (zob. Zbrodnia i kara oczami Michała Anioła).

Oczywiście nagie ciało ludzkie nie różni się w żaden zasadniczy sposób od ciał, w jakich byli przedstawiani antyczni bogowie – choć zapewne dla świadomego artysty przedstawienie ciała boskiego musiało stanowić dodatkowe wyzwanie. Można zresztą porównać sposób, w jaki Giorgione przedstawił nagą kobietę na obrazie „Burza” (Obraz Giorgione „Burza” – kobieta i mężczyzna) z tym, co widzimy na obrazie „Śpiąca Wenus”, żeby dostrzec różnicę podejścia. Kiedy jednak maluje Maryję (Obraz „Pokłon pasterzy” Giorgione na święta Bożego Narodzenia), żadna nagość nie wchodzi w grę.

Obraz „Śpiąca Wenus” Giorgione, 1509-1510, olej na płótnie, 108,5 x 175 cm, Galeria Obrazów Starych Mistrzów w Dreźnie

Obraz "Śpiąca Wenus" Giorgione

Kup obraz na płótnie: Giorgione, Śpiąca Wenus

Interpretacja obrazu „Śpiąca Wenus” Giorgione

Giorgione, malując Wenus, nawiązuje do mitologii starożytnych Greków, którzy wyobrażali sobie bogów na podobieństwo ludzi, tyle tylko, że jako ludzi idealnych, jakich w przyrodzie raczej się nie spotyka. W tym sensie rzeczywistość nie jest idealna, ale i na odwrót – ideał nie jest rzeczywisty. Dlatego zapewne ta Wenus jest śpiąca, pozbawiona świadomej siebie rzeczywistości oraz statyczna, bezczasowa. Ona tylko jest, nie bierze udziału w żadnej akcji.

Zgodnie z wprowadzonymi powyżej odróżnieniami, na obrazie „Śpiąca Wenus” Giorgione występują jako tło dla ideału reprezentowanego przez Wenus świat przyrody i świat ludzki. Świat przyrody w swojej najbardziej surowej postaci, silnie kontrastującej z piękną postacią śpiącej Wenus, reprezentuje skarpa nad jej głową – wilgotna, brunatna ziemia, pomyślana zapewne jako „Matka Ziemia”. Takie zestawienie oznacza „chytrość przyrody”, która, żeby rodzić, musi być zapładniana, a temu służy piękno jako to, co wabi, jako powab.

Pejzaż przyrodniczy jest pofalowany, pagórkowaty, co ma odniesienie do różnych wypukłości na ciele Wenus – piersi, brzuch, wzgórek łonowy i inne krągłości. Natomiast świat ludzki, widoczny przede wszystkim na pagórku w prawym górnym rogu obrazu, przedstawiony jest w formie zabudowań o silnie wyeksponowanej kanciastej geometrii. Te zabudowania są zaprojektowane przez ludzki praktyczny rozsądek, który wybiera rozwiązania proste jak belka budowlana. W porównaniu z postacią Wenus, ani przedstawione na obrazie ukształtowanie przyrody, ani te ludzkie zabudowania nie są piękne.

Co chce nam przez to powiedzieć Giorgione? Może to, że piękno w sztuce jest czymś wyższym niż piękno w przyrodzie i że zarazem wznosi się ono wysoko ponad prozę życia? Bo przecież ta Wenus na obrazie jest kreacją artystyczną, tworem szczególnego rodzaju aktywności człowieka, która ani nie mieści się w obrębie jego funkcji naturalnych, animalnych, ani też nie daje się sprowadzić do praktyki związanej z zaspokajaniem elementarnych potrzeb. W tym sensie postać Wenus jest symbolem dzieła sztuki, którego specyficzny status w prozaicznej rzeczywistości zaznacza się np. poprzez oprawę w ramy. Rolę ramy pełni na obrazie pościel, na której spoczywa Wenus.

Kompozycja obrazu „Śpiąca Wenus” Giorgione

Giorgione, malując Wenus, poszedł – jak już powiedziałem – w kierunku przedstawienia ideału. Wyraziło się to między innymi przez oparcie kompozycji na bardzo przemyślanej geometrii. Zaczął mianowicie od zastosowania złotego podziału w formacie obrazu. Wymiary 108,5 x 175 cm – stosunek dłuższego boku do krótszego = 1.6129 – bardzo dokładnie odpowiadają temu stosunkowi:

108,5 cm x 1.618033989 = 175.56 cm (różnica 0.56 cm),

175 cm : 1.618033989 = 108.16 cm (różnica 0.34 cm).

W odtwarzaniu geometrii obrazu, w której poza złotym podziałem istotną rolę odgrywają też podziały na trzy równe części, skupię się – ze względu na jego temat, którym jest Wenus – głównie na elementach o znaczeniu erotycznym.

Punkty obrazu o znaczeniu erotycznym

Punkt pod palcami lewej dłoni

W celu opisania kompozycji obrazu „Śpiąca Wenus” Giorgione prowadzę najpierw dwie poziome linie, dzielące całość na trzy równe części. Linia łącząca prawy dolny róg obrazu z punktem na poziomie 2/3 wysokości lewego boku (licząc od dołu) wyznacza zasadniczą oś, wzdłuż której namalowane jest ciało Wenus. Dokładnie na środku tej osi – w połowie szerokości obrazu i w 1/3 jego wysokości (licząc od dołu) – znajduje się punkt A, leżący pomiędzy końcami palców wskazującego i środkowego, wiadomo na co wskazujący.

Prawy sutek

Prawy sutek – punkt B – znajduje się na przecięciu wspomnianej osi i dwusiecznej kąta prostego, którym jest lewy dolny róg obrazu. Jak każdy punkt na dwusiecznej jest on równo oddalony od obu ramion kąta, czyli od lewej krawędzi obrazu i dolnej krawędzi obrazu, a dokładniej leży on na 0.2917960645 szerokości obrazu (licząc od lewej) i na 0.4721359568 wysokości obrazu (liczą od dołu).

Zgodnie z tą konstrukcją sutek prawej piersi znajduje się na wierzchołku trójkąta, którego pozostałymi wierzchołkami są dwa dolne końce obrazu. Trójkąt ten ma kąty 22°23’33.97” – 45° –– 112°36’26.03” i jest przy analizie geometrycznej obrazu praktycznie nieodróżnialny od trójkąta o bokach 22°30’ – 45° – 112°30’ o bardzo prostych stosunkach pomiędzy kątami: 1 – 2 – 5. Nawiasem mówiąc, takie założenie konstrukcyjne dawałoby nawet lepsze przybliżenie do rzeczywistych wymiarów obrazu niż złoty podział:

108,5 cm x 1.609475708 = 174.63 cm (różnica 0.37 cm),

175 cm : 1.609475708 = 108.73 (różnica 0.23 cm).

Zakładam jednak, że chodzi o „złoty podział” jako klasyczną, znaną od czasów starożytnych proporcję i zgodnie z tym założeniem obliczam różne znaczące punkty obrazu.

Lewy sutek i punkt środkowy obu piersi

Można, oczywiście, zapytać o sposób geometrycznego wyróżnienia lewego sutka, gdyż nie ma powodu, żeby był on gorzej potraktowany od prawego sutka. Otóż w sposób analogiczny do punktu A, wskazywanego przez końce placów lewej dłoni, który znajduje się na poziomie jednej trzeciej wysokości obrazu, lewy sutek – punkt C – jest namalowany na jednej trzeciej szerokości obrazu (licząc od lewej krawędzi). Jeżeli ten odcinek (1/3 szerokości obrazu) odłożymy na poziomie 1/3 wysokości obrazu, licząc od lewej krawędzi (na tym samym poziomie, co punkt A), i potraktujemy go jako przyprostokątną trójkąta, to koniec drugiej przyprostokątnej o długości 1/3 pierwszej, wyznaczy położenie lewego sutka, którego współrzędne będą więc 1/3 szerokości obrazu (licząc od lewej krawędzi obrazu) i 0.5131148877 wysokości obrazu (licząc od dolnej krawędzi).

W sposób najprostszy usytuowany jest jednak na obrazie punkt środkowy (D) dla obu piersi (reprezentowanych przez sutki). Współrzędne tego punktu to:

(0.2917960645 + 0.33333333333) : 2 = 0.3125646089 szerokości obrazu (licząc od lewej) i (0.4721359568 + 0.5131148877) : 2 = 0.4926254233 wysokości obrazu (licząc od dołu),

co jest przybliżeniem punktu 0.304737854 szerokości obrazu (licząc od lewej) i punktu 0.5 wysokości obrazu, tzn. środka kwadratu odciętego po lewej stronie obrazu. Linia pionowa odcinająca ten kwadrat przechodzi na górze przez pień drzewa a na dole – trochę powyżej kolan Wenus. Pień tego drzewa styka się z ziemią w punkcie, który jest złotym podziałem wysokości obrazu. Ten złoty podział zaznaczony jest przez linię horyzontu po lewej stronie drzewa. Przedłużenie tej linii przechodzi przez środek lewego oka

Usta i oś symetrii twarzy

Za miejsce o znaczeniu erotycznym należy również uznać usta (punkt E). Linię ust wyznacza przekątna prostokąta, którego poziome boki leżą odpowiednio na 1/3 i 2/3 wysokości obrazu, lewy bok leży na lewej krawędzi obrazu a prawy bok – na pionowej linii przechodzącej przez prawy sutek (punkt B). Odległość środka ust od lewej krawędzi obrazu równa się 1/3 wysokości obrazu, czyli 0.2060113297 szerokości obrazu, z czego wynika, że druga współrzędna wynosi 0.5686704459 wysokości obrazu (licząc od dolnej krawędzi). Linia łącząca środkowy punkt ust z lewym górnym narożnikiem obrazu (jako oś symetrii twarzy) przechodzi przez nos, punkt między brwiami i przedziałek.

Charakterystycznym punktem jest też dołeczek pomiędzy prawym policzkiem a prawym ramieniem, leżący na głównej osi ciała, na której znajdują się też punkty A (punkt pod palcami lewej dłoni) i B (prawy sutek). Wyznacza go przecięcie tej osi z linią poziomą na wysokości określonej przez złoty podział środkowej 1/3 wysokości obrazu, czyli 0.539344663 wysokości obrazu (licząc od dolnej krawędzi). Ten punkt przecięcia znajduje się w odległości 0.1909830055 szerokości obrazu (licząc od dolnej krawędzi).

Dolna linia zarysu postaci jako łuk

Punkt F, leżący na przecięciu symetralnej odcinka AB (od punktu pod palcami do prawego sutka) i linii łączącej lewy dolny wierzchołek obrazu z 2/3 wysokości prawej krawędzi obrazu (licząc od dołu), znajduje się na okręgu, którego wycinkiem jest łuk, wzdłuż którego układa się ciało Wenus od prawego łokcia do połowy prawej łydki. Jest to punkt na granicy ciała, w którym styka się białe prześcieradło z czerwoną poduszką. Wzdłuż symetralnej odcinka AB przebiega promień wspomnianego okręgu, przechodząc przez punkt, w którym pień drzewka nad brzuchem Wenus styka się z ziemią. Współrzędne punktu F to 0.2251841462 wysokości obrazu (licząc od dołu) i 0.3524550339 długości obrazu (licząc od lewej krawędzi). Natomiast punkt, w którym wspomniane drzewko styka się ziemią, leży na przecięciu symetralnej odcinka AB i linii poziomej wyznaczającej 0.539344663 wysokości obrazu (licząc od dolnej krawędzi), na której leży omówiony już dołeczek pomiędzy prawym policzkiem a prawym ramieniem Wenus. Ten punkt styku drzewka z ziemią jest oddalony od lewej krawędzi obrazu o 0.4306849533 szerokości obrazu.

Zakładając, że promień wspomnianego okręgu równa się wysokości obrazu, możemy określić koniec promienia pionowego, czyli najniższy punkt okręgu, za pomocą współrzędnych 0.1497782551 wysokości (licząc od dolnej krawędzi) i 0.5878973786 szerokości obrazu (licząc od lewej krawędzi). Środek okręgu znajduje się więc 0.1497782551 wysokości ponad górną krawędzią obrazu (druga współrzędna to, oczywiście, 0.5878973786 szerokości obrazu licząc od lewej krawędzi). Można też założyć, że na tej samej wysokości, jaką ma punkt F, okrąg przecina zewnętrzną krawędź lewej nogi, czyli przecięcie to ma współrzędne 0.2251841462 wysokości obrazu (licząc od dołu) i 0.8233397233 szerokości obrazu (licząc od lewej krawędzi).

Niewątpliwie można by dalej badać kompozycję obrazu od strony geometrycznej, ale i tak ważniejsze jest ogólne wrażenie, jakie sprawia obraz, a nie jego geometryczna kuchnia będąca tylko środkiem do celu, jakim jest w tym przypadku wyrażenie ideału piękna.

Ogólna ocena (0)

0 z 5 gwiazdek

Skomentuj jako gość

Attachments

Location

Oceń pracę :
0

People in this conversation

  • Gość - Jakub

    Dziekuje za ta ladna analize formalna, ona zawsze ulatwia zrozumienie calosci. Nawet u Giorgione "disegno" jest przeciez bardzo wazne.
    Chodzi o piekno nie tylko samego ciala i w ogole niekoniecznie ciala, ale ucielesnienia spokoju, relaksu, ktory powtarza sie w obrazie w bezruchu letniego popoludnia – drzewa, niebo, bez wiatru, dynamiki, zadnych elementow dynamicznych, a element zagospodarowany, ludzki krajobrazu, ktory z natury zawsze powinien byc tetniacy zyciem, czyli budynki w prawej gornej czesci, sa okryte mgielka, przeniesione – oddalone do troche innego swiata. Ich rzeczywistosc jeest zawieszona.Chodzi o osiagniecie doskonalosci w przekazaniu statyki ciala lezacego, i przez to wydobycie maksimum efektu piekna estetycznego, srodkami opisanymi m.in. przez autora wykladu, tak jak Doryforos pokazal statyke ciala stojacego, a Myron dynamike ruchu. Przekazuje tu tylko refleksje w oparciu o lektury o malarstwie renesansu i o Tycjanie, ktory zdaniem wiekszosci krytykow zerotyzowal ta Venus przez dodanie jedwabnego przescieradla i czerwonego brokatu, zeby sie lepiej sprzedala. Oryginalne postaci Giorgione byly przy tym raczej surrealistyczne, nie erotyczne. Moze, jesli nie na pewno, jak zawsze u Giorgione, chodzi o przedstawienie jako najbardziej w danym momencie realnej rzeczywistosci wewnetrznej malarza, do odbioru przez wyrafinowanego widza. Stad niepotrzebne erotyzowanie tekstu powyzej przez tytul «geometria szczegolow erotycznych», chociaz o sutkach trzeba pisac, bo geometria jest wazna zeby dala efekt doskonalosci. Zakkrawa na to, ze to erotyzowanie tekstu, to jak z Tycjanem – zeby sie lepiej sprzedalo.
    Giorgione jak sztuka japonska unika doslownosci i daje nam widziec przez mgle, doslownie lub w przenosni. I jak Japonczycy, z nielicznymi wyjatkami sztuki dla plebsu, nie erotyzowal bo ani on ani jego odbiorcy nie mieli potrzeby kompensowac braku seksu w wyrazaniu tego niedoboru na zewnatrz – w obu kulturach bylo to zreszta nieakceptowalne, jako wulgarne i ponizej godnosci ludzkiej. Elity mialy seks, kiedy chcialy, a Gorgione nie byl wyjatkiem. Cialo jest piekne, ale mozna je podziwiac talze bez pozadania. Jak towarzystwo gejszy. Odsylam do «Genji monogatari» i fragmentow jak Genji reagowal na panie do towarzystwa. Giorgione ztotalizowal w kierunku semantycznym, zawartosci tresciowej, zasade ukuta przez siebie samego i jednoczesnie przez Leonarda, ze przedmioty I postacie pojawiaja sie w rzeczywistosci bez wyraznych konturow, zalezne od swiatla I barw otoczenia I granica miedzy nimi I atmosfera jest plynna. Leonardo stosowal to jako srodek formalny, w cely wiekszej wiernosci prawdzie I idealowi, ale I on uzyskiwal dzieki temu efekt abstrahowania od doslownosci sytuacji ludzkich w sytuacjach ktore mialy ponad – ludzki charakter, jak Swieta Rozmowa.
    Roznice podejscia alpejskiego gorala I biznesmena Tycjana I “Mozarta” swoich czasow Giorgione, widac najlepiej na ich wspolnym obrazie “Fete Champetre” (tytul oczywiscie dodany pozniej, Giorgione nie tytulowal swoich obrazow). Odetnijta chlopcow, tak jak odciac jedwab z Venus, I obraz bedzie inny w wyrazie.

    0 Like
    Short URL:

Szukaj na blogu

Ostatnie komentarze

Gość - u4d9c742
nadawanie tytułów niezatytuowanym dzieło...
Gość - Morpheus
Nie wiadomo w jaki sposób ognisko jest z...
Gość - Aga
Wg mnie, gość był nawalonym nimfomanem, ...
Gość - Vinnie
I love you my baby girl Wiki k
Gość - Lidia
Herezje jakich mało. Takie przedszkolne ...

Nasze produkty

OBRAZY NA PŁÓTNIE

Obrazy na płótnie

Reprodukcje obrazów drukujemy na bawełnianym płótnie artystycznym canvas naciągniętym na drewniany blejtram. Obraz ze zdjęcia jest doskonałym prezentem, gotowym do powieszenia na ścianę. 

 

więcej...

WYDRUKI GICLEE

Wydruki Fine-Art

Wydruki artystyczne giclee wykonujemy na specjalnych papierach typu fine-art, które zapewniają doskonałą jakość i trwałość drukowanych zdjęć oraz nadają pracy artysty szczególny charakter.

 

więcej...

PLAKATY

Plakaty

Plakaty drukujemy na wysokiej jakości papierze o doskonałych parametrach technicznych. Idealne rozwiązanie na ożywienie charakteru wnętrza.

 

więcej...

Jak zamawiać?

Galeria obrazów FineArtExpress prezentuje reprodukcje znanych malarzy minionych epok i arcydzieła malarstwa światowego w formie wydruków na płótnie canvas i wydruków na papierze. Wybierz zdjęcie i zamów reprodukcję obrazu na płótnie lub na papierze archiwalnym.

Zamawianie jest bardzo proste:

Krok 1

Krok 1.

Wybierz zdjęcie i produkt. Wybierz wielkość wydruku.

Krok 2

Krok 2.

Włóż do koszyka i opłać zamówienie korzystając z płatności elektronicznych.                                

Krok 3

Krok 3.

Drukarnia otrzyma gotowy, wykadrowany plik do druku o określonych parametrach.          

Krok 4

Krok 4.

Po wydruku i zmianie statusu zamówienia na „zrealizowane” otrzymasz maila z informacją o wysyłce.