Koszyk

Malarstwo - obrazy wielkich mistrzów malarstwa

Tomasz Sętowski i magiczny realizm Apokalipsy

Dziś Tomasz Sętowski i jego magiczny realizm. W przeciwieństwie do Zdzisława Beksińskiego, który nie tytułował swoich obrazów, Tomasz Sętowski, mistrz polskiego realizmu magicznego bądź szeroko rozumianego surrealizmu, nadaje swoim obrazom dość zdecydowane i ciekawe tytuły, np. Diabełkowe sztuczki, Atlantyda, Zdziecinniały król, Zatopiony świat, Spotkanie magików.

A skąd u Sętowskiego Apokalipsa? O tym poniżej.

Tomasz Sętowski to znany częstochowski malarz, który w swoim rodzinnym mieście stworzył autorską galerię pod nazwą Muzeum Wyobraźni, gdzie prezentuje swoje obrazy olejne na płótnie, a okazjonalnie również rysunki, szkice i rzeźby oraz grafiki tworzone w oparciu o obrazy olejne, ale stanowiące odrębną, alternatywną interpretację danego tematu. Obrazy Tomasza Sętowskiego to kraina baśni i świat marzeń sennych, pełne odniesień do erotyki, symboli naszej kultury, a także własnej mitologii samego artysty. Jego obrazy olejne i rysunki zawierają powtarzające się charakterystyczne motywy: bramy, anioły, fantastyczne renesansowe lub barokowe budowle, ryby-ludzie, psy, ptaki, perwersyjne błazny – kusiciele i oczywiście kobiety. Z pewnością malarstwo Tomasza Sętowskiego oprócz zmysłów pobudza również intelekt.

Zawsze mnie zastanawia, na ile tytuł obrazu może być kluczem do analizy i interpretacji obrazu. O ile w przypadku obrazów Zdzisława Beksińskiego brak tytułu stanowi pewne utrudnienie (poprzedni wpis: Obrazy Zdzisława Beksińskiego), to w tym przypadku tytuł obrazu nadany przez Tomasza Sętowskiego podaje interpretację obrazu jak na tacy. A tytuł brzmi: Reinkarnacja.

Tomasz Sętowski, obraz „Reinkarnacja”, olej na płótnie, 180 x 125 cm

Tomasz Sętowski, magiczny realizm Apokalipsy, nowoczesne obrazy na płótnach

Tomasz Sętowski, Inkarnacja

Tytuł obrazu informuje jasno, jaka jest jego główna idea. Od początku wiemy, że chodzi o reinkarnację. Możemy więc skupić się na konkretach. Wyobrażenie to jest szeroko rozpowszechnione we wschodnich systemach duchowo-religijnych i należy także do żelaznego kanonu wszelkiej ezoteryki – wschodniej i zachodniej. Jak więc Tomasz Sętowski przedstawia reinkarnację

Reinkarnacja jako droga i kobieta-miasto

Tomasz Sętowski przedstawia proces reinkarnacji jako drogę – w przeciwieństwie do popularnego wyobrażenia procesu wcielania się jako koła (kołowrót narodzin i śmierci, samsara).

Na obrazie jest to kierunek z dołu do góry, wznoszenie się. Zaznaczony jest on jako droga pod górę, przypominająca serpentynę górską. Jednak wędrówka poprzez kolejne żywoty nie trzyma się jednej drogi prowadzącej prosto do celu. Obejmuje również nieuchronne pobłądzenia, prowadzące na manowce, od których trzeba w końcu powrócić na główny szlak. Dlatego Sętowski namalował na obrazie odcinki różnych dróg. Szeroka droga ma na dole postać szachownicy, natomiast pozostałe drogi składają się ze szczebelków, a każdy odpowiada zapewne jednemu wcieleniu.

Droga w postaci szachownicy

Drogę w postaci szachownicy można rozumieć jako sześć równoległych dróg poprzez pola na przemian pomarańczowe i czarne, z których jedne oznaczają poszczególne wcielenia, a drugie – przerwy między inkarnacjami. Wynika z tego, że produktem końcowym procesu reinkarnacyjnego jest pewna nadrzędna tożsamość całej grupy, składającej się z sześciu zrazu odrębnych istot duchowych. Ta nadrzędna tożsamość może być liczona jako siódma. Jest to liczba symboliczna, która występuje już na samym początku Księgi Rodzaju jako sześć dni stworzenia i siódmy, najważniejszy dzień, w którym Bóg odpoczywa.

Poszczególne odcinki dróg szczebelkowych odpowiadają już procesowi kształtowania się tej nadrzędnej siódmej tożsamości jako wspólnej wyższej jaźni dla sześciu pozostałych. Przedstawiona jest ona jako kobieta-miasto, której twarz widzimy na górze obrazu. I tu wkraczamy w magiczny świat Apokalipsy.

Kobieta-miasto jako symbol z Apokalipsy św. Jana

Jeden z ulubionych motywów Tomasza Sętowskiego – kobieta-miasto – to wyobrażenie znane zApokalipsy w dwóch wariantach:

1) jako nierządnica Wielki Babilon, która rozsiadła się na siedmiu pagórkach

2) jako Oblubienica Baranka czyli Nowe Jeruzalem.

Kobieta-miasto na obrazie Tomasza Sętowskiego to zapewne wariant drugi z Apokalipsy – oblubienica czyli Nowe Jeruzalem. Napisano o nim: 

I widziałem miasto święte, nowe Jeruzalem, zstępujące z nieba od Boga, przygotowane jak przyozdobiona oblubienica dla męża swego.” (Apokalipsa 21, 2).

Głowa oblubienicy wyłania się spoza chmur na tle fragmentów niebieskiego nieba. Ale im bardziej w dół, tym chmury są gęstsze i ciemniejsze. Wyraźnie zaznacza się granica między strefą ciemnych chmur poniżej dłoni kobiety, a rozświetlonymi złociście chmurami powyżej. Na tej granicy łączą się zapewne dwa kierunki ruchu: ruch wstępujący z ziemi ku niebu i ruch zstępujący z nieba ku ziemi. I obie części obrazu mają zdecydowanie odmienny charakter: dolna część wyraża chaos, konflikty, zagubienie, natomiast górna część – spokój, harmonię i spełniony cel.

Oblubienica Baranka – Nowe Jeruzalem – to ciało kolektywne, interpretowane na ogół jako Kościół. I istotnie, widzimy na obrazie budowle sakralne, m.in. meczet zwieńczony półksiężycem w lewym dolnym rogu, a obok bazylikę, tak jakby z głową Oblubienicy nad wejściem. Ale tuż przy bazylice jest też jakaś diabelska głowa z wychodzącymi z ust słowami potępienia, którymi lubi straszyć Kościół (tak mi się to skojarzyło).

Kościoły, Wieża Babel i trzecia droga

W prawym dolnym rogu na dachu kaplicy znajduje się głowa w czapie przypominającej Wieżę Babel, czyli symbolu koncepcji, która nie spodobała się Bogu. Koncepcji, żeby wznieść budowlę sięgającą nieba siłami samej ludzkości.

Budowle kościelne wyrażają religijną koncepcję, żeby zdać się na Boga, a Wieża Babel na głowie oznacza stawianie na konkurencyjną w stosunku do Boga kreatywność człowieka w wymiarze świeckim. Trzecim ważnym elementem na dole obrazu jest postać maga, czy właściwie teurga ze skrzydłami motyla. Ten teurg działa w sferze sacrum, ściągając bóstwo za pomocą tajemnych praktyk na poziom ziemski. Wielka głowa w czerwonej koronie z niebieską twarzą, ku której kieruje on dłonie, to zapewne efekt jego sztuki teurgicznej – głowa ma twarz bardzo podobną do Oblubienicy, a jej niebieski kolor jest symbolem nieba.

Widzimy więc, że droga na dole obrazu jest drogą duchową, na której mamy wybór pomiędzy różnymi koncepcjami. Można zdać się na religię, ale którą właściwie? Chrześcijaństwo? A czemu nie islam? A poza tym w tych religiach jest tyle diabelstwa i rzeczy poniżej godności człowieka w relacji Bóg – Człowiek, że doprawdy nie każdemu one pasują. Może więc nie należy stawiać na wiarę w Boga, lecz na ludzką wiedzę? Ale na jaką? Naukową, czy tajemną?

Z obrazu zdaje się wynikać, że w sekwencji niezliczonych inkarnacji musimy spróbować wszystkich tych dróg, bo w każdej z nich jest część prawdy. Ale każda też może zwieść na manowce. Jeżeli dokładnie się przyjrzymy temu, co widać po bokach drogi przy posuwaniu się od dołu do góry obrazu, to zobaczymy, że podejmowaliśmy w wędrówce do Nowego Jeruzalem bardzo różne próby w zakresie tych propozycji.

Czyżby Tomasz Sętowski opowiadał się za drogą wiedzy tajemnej?

Na przykład charakterystyczną maskę maga można znaleźć na początku i na końcu odcinka szczebelkowej drogi, zaczynającego się przy naczyniu (którego dół przypomina granatowy owoc jeżyny, a na pokrywce jest coś, co przypomina barani róg), a kończącego się słupem oplecionym spiralami w dwóch kolorach, na którym siedzi człowiek w pozycji medytacyjnej. Wygląda na to, że idąc tą ezoteryczną drogą maga trzeba w pewnym momencie wznieść się zdecydowanie w górę, co kojarzy się, oczywiście, z oświeceniem. I dalej już jest droga prowadząca prosto do jednej z bram Nowego Jeruzalem. Ale widać też, że wprawdzie jeden człowiek wzniósł się w górę, doznając oświecenia, ale za to drugi zawisł nad brzegiem przepaści przechyliwszy się niebezpiecznie w bok.

Siedem trąb z Apokalipsy: destrukcja i odnowa

Główną ideą Apokalipsy jest rozwój stworzenia dokonujący się poprzez destrukcję i odnowę. Musi przeminąć stara ziemia i stare niebo, stare Jeruzalem i oblubienica, która się sprostytuowała, żeby mogły powstać poprawione wersje stworzenia: nowa ziemia, nowe niebo, Nowe Jeruzalem i Oblubienica na powrót cnotliwa i gotowa do zaślubin. Symbolem systematycznie przeprowadzonej destrukcji tego, co stare, co straciło już rację bytu lub rozwinęło się w niewłaściwym kierunku, jest w Apokalipsie między innymi siedem trąb. Na obrazie Sętowskiego widzimy liczne trąby, zapewne jest ich siedem, rozmieszczonych w grupach 3 + 3 + 1. Trzy są poniżej dłoni Oblubienicy (z jednej z nich wypływa żółta ryba), trzy widzimy ponad magiem z motylimi skrzydłami i głową w czerwonej koronie, a jedną pomiędzy meczetem a bazyliką. Można to rozumieć tak, że wszystko, co poniżej dłoni Oblubienicy musi ulec destrukcji, a zachowuje się tylko to, co powyżej. Nie dostaniemy się do nieba z całym bagażem doświadczeń reinkarnacyjnych, które się za nami ciągną, wiele z tego musi odpaść, żeby zachował się jedynie produkt idealny, doskonały, oczyszczony.

Sens wyobrażenia kobiety-miasta

Wyobrażenie Oblubienicy jako miasta ma wieloraki sens. Po pierwsze wyraża ideę duchowego bytu zbiorowego, jakim jest w pełni urzeczywistniony Absolut. Po drugie zawiera motyw budowania, zgodnie z przysłowiem „Nie od razu Kraków zbudowano”. Po trzecie zawiera przeciwstawienie ducha i natury, miasto jest tworem sztucznym, nie należy do porządku natury, lecz do porządku ducha.

Oblubienica z rogami baranka

Na czym polega idea Oblubienicy Baranka?

Baranek, czyli Chrystus-Oblubieniec, jest jak gdyby jeden, podczas gdy Oblubienica obejmuje wielość poszczególnych duchów, z których każdy jednak doznał oświecenia i z tego punktu widzenia jest tym samym co Chrystus-Oblubieniec. Otóż cała ta struktura jest policentryczna, każdy element Oblubienicy jest Oblubieńcem, mającym swoje dopełnienie w całej reszcie, gdyż taka jest natura ducha, że każda zogniskowana jakby w punkt jednostkowa świadomość jest zanurzona w kontinuum duchowym, na które składają się wszyscy inni i to, co dzieje się pomiędzy nimi. I dlatego Sętowski domalował Oblubienicy na głowie dwa baranie rogi: jest ona zarazem Oblubienicą i Oblubieńcem, nie ma przy niej żadnego odrębnego od niej Oblubieńca.

Oblubienica ma na głowie koronę, która jest wyobrażeniem Nowego Jeruzalem nawiązującym do opisu z Apokalipsy (Apokalipsa 21, 11-27), zgodnie z którym powinno mieć ono dwanaście bram, a jego dwanaście kamieni węgielnych powinno być ozdobionych dwunastoma rodzajami drogich kamieni.

A co znaczą sterczące na boki sploty, które Sętowski namalował po obu stronach rogów? To sprawa wymagająca zbadania. Na razie jeszcze tego nie wiem.

Może wy coś podpowiecie?

Ogólna ocena (0)

0 z 5 gwiazdek

Skomentuj jako gość

Attachments

Location

Oceń pracę :
0
  • Nie znaleziono komentarzy

Szukaj na blogu

Ostatnie komentarze

Gość - Sylwia
Wykorzystywanie Boga to tworzenia memów ...
www.gallery4u.pl świetne miejsce do zaku...
Obrazy mozna sprzedawać w formie fine ar...
Gość - Ewa
W ikonografii chrześcijańskiej, z Męką i...

Nasze produkty

OBRAZY NA PŁÓTNIE

Obrazy na płótnie

Reprodukcje obrazów drukujemy na bawełnianym płótnie artystycznym canvas naciągniętym na drewniany blejtram. Obraz ze zdjęcia jest doskonałym prezentem, gotowym do powieszenia na ścianę. 

 

więcej...

WYDRUKI GICLEE

Wydruki Fine-Art

Wydruki artystyczne giclee wykonujemy na specjalnych papierach typu fine-art, które zapewniają doskonałą jakość i trwałość drukowanych zdjęć oraz nadają pracy artysty szczególny charakter.

 

więcej...

PLAKATY

Plakaty

Plakaty drukujemy na wysokiej jakości papierze o doskonałych parametrach technicznych. Idealne rozwiązanie na ożywienie charakteru wnętrza.

 

więcej...

Jak zamawiać?

Galeria obrazów FineArtExpress prezentuje reprodukcje znanych malarzy minionych epok i arcydzieła malarstwa światowego w formie wydruków na płótnie canvas i wydruków na papierze. Wybierz zdjęcie i zamów reprodukcję obrazu na płótnie lub na papierze archiwalnym.

Zamawianie jest bardzo proste:

Krok 1

Krok 1.

Wybierz zdjęcie i produkt. Wybierz wielkość wydruku.

Krok 2

Krok 2.

Włóż do koszyka i opłać zamówienie korzystając z płatności elektronicznych.                                

Krok 3

Krok 3.

Drukarnia otrzyma gotowy, wykadrowany plik do druku o określonych parametrach.          

Krok 4

Krok 4.

Po wydruku i zmianie statusu zamówienia na „zrealizowane” otrzymasz maila z informacją o wysyłce.